Thư tình gửi một người – The Love Letter (40)
Thư tình gửi một người (40)
Blao, 26/2/1965
Dao Ánh,
Anh đọc thư Ánh từ chiều hôm qua. Cũng như tháng 8 năm ngoái, thư Ánh vẫn là thư đầu tiên trong những ngày mọn mọt của anh ở đây. Anh đã đọc thư bao nhiêu lần. Và để mừng những tờ thư đó, anh đã mặc áo ấm vào đêm, uống thật say một mình rồi trở về cầm những tờ thư còn thơm mùi thơm quen thuộc đó mà ngủ. Bạch lạp thì cháy âm thầm trên giấc ngủ đó của anh.
Những ngày nay anh vẫn chưa làm được gì ngoài phí bỏ những giờ dài dẳng để ngồi đốt thuốc và nhìn hoài khoảng đất trời trước mặt. Anh đã viết xong một bản nhạc cho Ánh. Ru mãi ngàn năm hay Ru em từng ngón xuân hồng.
Bây giờ buổi chiều. Anh đã hết cả ngôn ngữ để nói về vẻ ảm đạm của những buổi chiều ở đây.
Thứ sáu đã gần xuống hết, những mảng đất đang mang màu nâu bạc. Những con sâu đất và dế cũng đã reo rất sớm ngoài kia. Có lẽ anh lại phải nằm thêm một thứ bảy và một chủ nhật ở đây nữa.
Bây giờ Ánh đang làm gì, bờ sông thì vẫn có những hàng cây. Những hàng cây nhìn xuống một đời nước mãi chảy và những màu lá xanh, đỏ của mỗi ngày, của mỗi tháng, của mỗi năm. Anh thấy Ánh đi qua những khung hình quen thuộc đó và mỗi ngày Ánh đã lớn lên, đã xa dần từng ngày tháng cũ. Đã bỏ sau lưng từng buổi chiều êm ả, đã quên mất những yêu dấu của một tuổi nồng nàn nhất trong đời một người con gái. Rồi sau đó còn gì ngoài một đời sống đều đặn hơn, ngăn nắp hơn và những kỷ niệm đã được trút bỏ âm thầm (như anh đã có lần nói).
Một cơn mưa qua bất chợt ở chót con đường dốc. Anh đã biết được một vài người như thế. Sau lưng họ như đã có một bức tường dựng lên che khuất những ngày tháng dĩ vãng. Có lúc họ cũng quay lại nhưng để nhìn những gì đã qua với một vẻ thản nhiên của núi rừng. Sao anh lại nói đến điều này. Có phải nghĩ rằng một ngày kia Ánh cũng bỏ ra đi như thế không. Điều đó đã hẳn rồi. Anh nghĩ mình sẽ mãi như đứa trẻ vụng về bốc từng nắm cát và để trôi qua kẽ tay. Ôi những điều quý giá có bao giờ giữ mãi được.
Đêm bỏ xuống chỗ anh ngồi và ngoài kia. Những giờ rỗi rảnh ở đây, anh tình cờ đọc được cuốn “Những cặp kính màu” của Võ Đình Cường. Cuốn sách viết đã lâu, hơn 17 năm, bây giờ mới xuất bản. Giọng văn đã xưa nhưng tình tiết buồn đến vỡ mật. Có những đoạn journal của Thu như của Alissa. Những ý nghĩa về tình yêu của một người con gái bao giờ cũng dễ thương, cũng nồng nàn và cũng buồn. Trong cuốn truyện có hai người con gái: một Huế và một Hà Nội. Cuối cùng thì không còn ai và Lạc đã xót xa nhận chịu những mất mát đó với một hư vô nặng nề trùm lên đời sống. Mọi người đã không ai hiểu ai. Mọi người đã nhìn nhau qua một cặp kính màu. Anh đã buồn như khi đọc Porte étroite.
Bây giờ anh đã gần trở lại hẳn với vẻ bình thản cũ của anh, nhưng anh cho đó cũng chỉ là một gắng gượng giả tạo mà thôi. Anh thấy khó thích nghi mình vào với đời sống này. Dù có già nua hơn nữa. Anh nghe một người quen vừa ở Sài Gòn lên cho biết đã có danh sách động viên khóa 20. Có lẽ anh đã có tên ở đó. Vào tháng tư thì giấy gọi bắt đầu gửi đến. Không hiểu khi vào đó thì anh sẽ ra sao nữa. Thôi cũng đành mà thôi. Những vùng đất lạ đày đọa vẫn mở không ngừng trước lối đi của anh. Tất cả đời sống anh đã bị cuốn hút vào một cơn gió độc sẽ rã rời hơn nữa. Sẽ kêu rêu hơn nữa. Để rồi ích gì. Sẽ đánh mất và quên dần nhau. Định mệnh luôn luôn đào sâu những vực thẳm giữa anh và niềm an bình. Định mệnh chắc đã mãi theo dõi anh bằng đôi mắt hằn thù. Có lẽ anh đã quá ích kỷ như Ánh nói. Anh đã nghĩ về mình quá nhiều. Anh đã nhìn thấy anh và quên rất nhiều người xung quanh. Bao giờ có tin chắc chắn về chuyện đi lính của anh, anh sẽ cho Ánh hay. Sẽ có dịp để đặt mình vào những giới hạn khác. Sẽ bắt đầu một cuộc đời học trò gian nan hơn. Sẽ bỏ vào lòng súng từng viên đạn phi lý để nhắm vào đầu vào mắt vào tim nhau. Anh đã hèn nhát hay vì chiến tranh này quá thô bạo. Nhưng thôi anh sẽ câm bớt lại. Trong xã hội này lý lẽ của kẻ yếu bao giờ cũng dễ biến thành những lời ngụy biện.
Từ một cái nhìn vào xã hội – vào thành kiến đã có – đến tất cả tất cả.
Đêm đã dày và một cơn mưa vừa trút xuống. Những tiếng hát cũng đã dấy lên rất xa xưa.
Anh ngồi đây và bỗng nhận ra rằng tất cả một cuộc đời này rồi cũng chỉ là một hoài công vô ích kéo dài hằng bao nhiêu thế kỷ nữa.
Ánh hãy quay ra cửa nhìn đồi với anh. Đồi thì đen sẫm và mưa đan nhỏ dướI bóng đèn.
Anh đang bị rơi vào những ngao ngán thường trực. Những lúc này anh đang bị dao động bởi hai thứ tình cảm khác ngược, vừa yêu thương tất cả vừa chẳng cần ai. Anh nghĩ đến vai trò của mỗi người trên vùng đất này sẽ diễn biến theo những công thức cố định để rồi kết thúc theo một phương châm bi đát như nhau. Bởi thế anh hay lo sợ vẻ kệch cỡm ngụy trang của con người. Anh tự hào khởi từ những ngày lớn khôn anh chưa hề dối lừa ai.
Đêm cũng chưa khuya mà sự yên tĩnh đã nghe rất rõ. Anh nhớ Ánh rất nhiều và điều đó chỉ có thể âm thầm nói cho riêng mình nghe. Ánh có thể nghi ngờ điều đó vì Ánh chỉ đọc nó qua những dòng chữ rời rã, khô cằn. Làm thế nào mà biện bác được. Cả một vòm trời ngoài khung cửa chỉ còn có một vì sao rất sáng. Cơn mưa đã ngưng từ bao giờ anh không biết rõ.
Những tiếng súng đại bác của đêm đã nổ rất gần. Mọi người đã ngủ yên. Mấy đêm nay anh ngủ ít hơn chẳng hiểu vì sao.
Những lời nói của Ánh như bắt đầu dấy lên: Anh sẽ đền gì cho Ánh, cho Ánh, cho Ánh.
Tiếng súng nổ đã rung cả cửa kính trước mặt. Anh sẽ đền bù cho Ánh tất cả, tất cả.
Bây giờ là giờ bạch lạp. Anh thắp nến để viết tiếp cho Ánh. Anh nằm dài trong mùng và viết đây.
Những tiếng súng vẫn nổ rền rất đáng ngại cả những tiếng xe nhà binh lao vút vào đêm.
Những ngón tay Ánh có còn lạnh không. Anh nhớ Ánh cùng những ngón tay dài đó..
Bây giờ thì hãy vào giấc ngủ. Đêm đã muộn màng. “Thôi em hãy ngủ anh hầu quạt đây”
(English Version)
The Love Letter (40)
Author: Trịnh Công Sơn
Translation: Đặng Hoàng Lan
Blao, 26/2/1965
Dao Ánh,
I’ve been reading this letter since yesterday afternoon. Just as last August, your letter is again the first of my solitary days here. I’ve read it over and over again. To celebrate these letters, I wear warm clothes at night, I get drunk alone and I sleep in the familiar fragrance of the letters while the white candles burn in silence.
I don’t have anything else to do but waste hours burning cigarettes and looking into space. I finished writing you a song called “My Lullaby”
And now in the afternoon. I no longer have words to speak of the gloomy afternoon.
Friday is almost finished and the ground stains are silver brown. Earthworms and crickets sing early in life. Maybe I’ll stay here another Saturday and Sunday.
What are you up to? The shore of the river is still surrounded by rows of trees. The red and green-leaved trees looked down in the water that flows day after day, month after month, year after year.I see you going through these familiar scenes with each day you grow and you gradually move away from the past. You leave each peaceful afternoon and forget the cherished days of a passionate young girl. Then there is nothing but a more steady and orderly life. Memories were quietly cleared out (as I said once)
Suddenly, rain passes at the end of the slope. I know a few people behind them who have a wall that obscures their past. Sometimes they look back as well, but to see what happened with the calm of the mountains and forests. What do I mean by that? Do you believe that one day you will also leave? It’s already been done. I’ll always be a clumsy child picking up a handful of sand and letting it slip between my fingers. Oh! Precious things will never be preserved eternally.
Night has fallen where I am seated and outside. In my spare time, I read the book by Vo Dinh Cuong titled “The Stained Glasses”. The book written for more than 17 years is published today. The tone is ancient yet the details are so sad.There are fragments from Thu’s diary such as Alissa’s. What a girl’s love means is always beautiful, passionate and painful. The characters of the book are two girls: a Hue and a Hà Nội. In the end, there is nobody left and Lac cries to suffer these losses with a heavy sensation of emptiness. Everyone does not understand. Everybody looks at
themselves in the color of the spectacles. I feel sad as I read Porte Étroi.
Now, I’m almost back to my former tranquility, but I think it’s just an affected endeavor. I have difficulty adjusting to this life in spite of my aging. An acquaintance from Saigon, tells me there’s a mobilization list of the twentieth.Perhaps I am on the list. In April, I shall receive an appeal for arms. I have no idea what my future is going to be like. I’m resigned to living with it. These faraway lands of exile continue to open continually before my path. My entire life is blown by a ferocious wind, which will disintegrate even more. There will be more complaints, but this is unnecessary. People will slowly lose and forget themselves. Destiny never ceases to deepen between me and peace. I guess fate stared at me with envious eyes. Maybe I’m being overly selfish.
I think about myself a lot. I see myself, I forget so many people. As soon as I hear anything about the army, I’ll let you know.I will be able to put myself on a different level. I will begin a more arduous practice life. I’ll put every absurd bullet in the barrel so I can aim for everyone’s head, eyes, and hearts.I’m a coward or this war is too brutal. But maybe I shouldn’t say a word. In this society, the argument of the weak always transforms itself into sophistry.
This is the perspective of social and available prejudices at all.
It’s getting kind of late and it’s raining. The voices of the song awaken within a distance.
I’m sitting here and it occurred to me that this whole life is just a useless undertaking that has been going on for a century.
Please turn towards the door and watch the hill with me. The hills become dark black and the blisters trickle down with rain.
I find myself constantly frustrated. At the moment, I have two opposing emotions, loving everyone and not needing anybody. I believe that the role of each individual in this land will evolve according to fixed formulas and will end up with an equally tragic principle. This is why I’m afraid of human disguise all the time. I’m proud I never cheated on anyone when I was growing up.
The night’s not over yet, but this place is so peaceful. I miss you so much, and I can’t talk about it except in silence. You may doubt this thing because you just read the letter across my tired and sterile lines. How am I supposed to explain it?
The entire sky outside the door frame remained just a very bright star and the rain has ceased since I did not notice.
The cannon fired close up at night. It was a good night’s sleep. I slept less those nights without any reason.
Your words seem to awake, what will I make up for you?
The gunshots are rocking the glass door. I’ll make it worth your while.
It’s time for some white candles. I’m lighting this candle to keep writing for you. I just lay on the mosquito net and start writing.
The gunshots are still very ominous and there is even the roar of a military vehicle at night.
You still got cold fingers? I’m missing you with those long fingers.
Go into sleep now. It’s too late for nightfall. “You may rest while I blow the breeze to cool you off.”