Công Chúa Nhỏ – A Little Princess (Chapter 9)

Công Chúa Nhỏ

Frances Hodgson Burnett

Chương 9: Melchisedec
Nhân vật cuối cùng trong bộ ba đó là Lottie, một đứa bé chưa từng biết đến nỗi bất hạnh là gì. Em rất ngạc nhiên nhìn thấy sự thay đổi đột ngột của người “mẹ nuôi” trẻ tuổi của mình. Em cũng đã nghe được mọi người bàn tán với nhau về những điều đã xảy ra đối với Sara, thế nhưng vẫn không sao hiểu nổi tại sao Sara lại có thể khác đến vậy, tại sao bỗng dưng chị lại chỉ mặc bộ váy màu đen cũ kỹ và tại sao bây giờ Sara vào lớp lại là để dạy học chứ không phải ngồi ngọc tại chỗ danh dự của mình như mọi khi nữa. Còn rất nhiều lời đàm tiếu xung quanh các em nhỏ khi chúng phát hiện ra Sara không còn ở trong căn phòng xinh đẹp, mà chúng luôn ngưỡng mộ, cùng với Emily lúc nào cũng ngồi lặng im trên ghế nhìn mọi người. Cái khó nhất đối với Lottie là Sara nói quá ít mỗi khi mọi người muốn hỏi về mình. Mới bảy tuổi đầu Lottie chẳng thể nào tự mình giải thích nổi những gì vẫn đang còn là bí ẩn nếu như không được giải thích thật rõ ràng.
Buổi sáng đầu tiên khi Sara đảm nhận một lớp tiếng Pháp với đám trẻ nhỏ, Lottie đã mạnh dạn hỏi với vẻ đầy tự tin: “Có phải bây giờ chị rất nghèo không Sara? Có phải chị nghèo giống như người ăn xin phải không chị?”
Bàn tay mũm mĩm của nó nắm lấy bàn tay gày guộc của Sara và nhìn với đôi mắt to tròn ươn ướt. Sợ Lottie khóc, Sara lấy hết can đảm dỗ dành an ủi nó:
“Người ăn xin làm gì có nhà mà ở, còn chị có chỗ ở cơ mà”.
Lottie lại sốt sắng hỏi “Thế bây giờ chị ở đâu, em thấy có người khác ở trong phòng chị rồi mà?”
“Chị rời sang phòng khác rồi.” Sara nói.
“Phòng mới có đẹp không chị? Em muốn xem có được không?” Lottie hỏi dồn dập.
“Em đừng nói nữa, cô Minchin đang nhìn chúng ta kìa, nếu không cô ấy sẽ mắng chị vì để em nói chuyện đấy” Sara vội nhắc Lottie.
Sara phát hiện ra rằng hình như người ta bắt cô phải chịu trách nhiệm với tất cả những gì mà họ cho là sai trái. Nếu như lũ trẻ không tập trung học, nếu chúng nói chuyện và kể cả nếu như chúng không nghỉ trưa, cũng chính Sara chứ không phải ai khác là người bị quở mắng.
Vốn là một đứa bé cứng đầu cứng cổ, nếu như Sara không nói cho nó biết chỗ ở của mình thì rồi thế nào Lottie cũng tìm ra được bằng cách này hay cách khác. Nó tự tìm hiểu trong đám bạn nhỏ của mình và lắng nghe lỏm các câu chuyện của các chị lớn hơn khi họ chuyện phím với nhau. Vào một buổi chiều muộn, khi đã thu lượm được những thông tin khá chắc chắn mà mọi người vô tình để lộ ra. Lottie quyết định tiến hành cuộc thám hiểm của mình. Nó leo khắp các tầng và chưa bao giờ biết đến có sự tồn tại của tầng áp mái nếu như không có cơ hội leo lên đến đó. Nhìn thấy hai chiếc cửa gần nhau nó đánh bạo đẩy một bên ra và thật bất ngờ nhìn thấy Sara đang đứng trên chiếc bàn cũ nát nhìn ra cửa sổ.
“Mẹ Sara!” “Mẹ Sara!” Nó kinh ngạc kêu lên khi thấy Sara trong căn phòng trần trụi chẳng có đồ đạc gì và thật xấu xí và có vẻ như rất xa lạ với thế giới xung quanh mà nó đã quen thuộc. Đôi chân ngắn tũn nhỏ bé của nó hôm nay đã phải leo hàng trăm bậc thang để tìm ra được nơi ở mới của Sara.
Sara quay lại khi nghe tiếng Lottie và đến lượt Sara phải kinh ngạc và lo sợ. Điều gì có thể xảy ra nếu như con bé òa lên khóc và nếu như có ai nghe được câu chuyện của hai đứa thế là cả hai đều sẽ bị phiền toái. Em vội nhảy xuống khỏi bàn và chạy vội đến chỗ con bé vỗ về, cầu khẩn “Đừng khóc và đừng gây bất kỳ một tiếng động nào cả, nếu không chị sẽ lại bị chửi mắng đấy, chị đã nghe chửi suốt cả ngày nay rồi”. “Nơi này cũng có tồi lắm đâu Lottie”, Sara dỗ dành.
“Thật vậy không?” Lottie hổn hển, nhìn xung quanh căn phòng một lượt, đôi môi băm chặt. Tuy là một đứa bướng bỉnh nhưng Lottie vẫn cố kiềm chế để khỏi bật khóc vì sợ người mẹ nuôi của mình bị quở mắng. Và bỗng nhiên nó cảm thấy nơi nào có Sara thì nơi đó sẽ trở nên đẹp đẽ và hỏi thầm “Tại sao lại thay đổi như vậy hả Sara?”
Sara ôm ghì lấy con bé và cố gượng cười, một cảm giác dễ chịu ấm áp truyền qua em từ cơ thể mũm mĩm thơ ngây của Lottie. Hôm đó thật là một ngày nặng nề đối với em và lúc Lottie đến cũng là lúc em đang nhìn ra cửa sổ với đôi mắt cay xè.
“Em biết không, ở đây có thể nhìn thấy tất cả mọi thứ mà ở dưới kia em đâu có nhìn được” Sara khích lệ.
“Xem gì hả chị?” Lottie hỏi, sau sự tò mò mà Sara đã khơi dậy.
“Em có nhìn thấy những ống khói kia không? Chúng rất gần với mình, còn những đám khói cuộn tròn trông như những bông hoa khổng lồ này nữa. Em có thể nhìn thấy những đám mây đang bay lượn trên bầu trời này và cả những chú chim sẻ nữa. Chúng nhảy tung tăng và chuyện trò líu ríu với nhau thật vui và giống như là con người vậy. Ở đây còn có thể nhìn thấy cửa sổ của những phòng áp mái của các nhà khác nữa chứ, thỉnh thoảng lại thấy mấy cái đầu nhô ra và chị lại tự hỏi không biết người đó là ai nhỉ. Và ở đây lúc nào mình cũng được ở trên cao như ở một thế giới khác vậy”
“Ôi thế thì cho em xem với, nhấc em lên đi” Lottie phấn chấn nói.
Sara nhấc Lottie lên và cả hai đều đứng trên chiếc bàn cũ nhìn ra ngoài qua ô cửa sổ trên mái nhà.
Nếu ai chưa từng trải qua những gì mà hai đứa bé gái nhỏ đang làm, thì sẽ không tưởng tượng được cái thế giới khác lạ mà chúng đang chiêm ngưỡng là như thế nào. Cái thế giới mà chúng đang nhìn là những máng hứng nước mưa chìa ra hai bên, dồn nước mưa vào ống thoát nước, những chú chim sẻ, quen coi mái nhà như nhà của mình nhảy nhót chẳng chút sợ hãi. Hai con chim đậu trên đỉnh ống khói gần nhất đang mổ nhau chí chóe, cho đến khi một con chịu thua bay đi mới thôi. Còn nhà bên cạnh hiện đang bỏ không nên lúc nào cửa sổ cũng đóng im ỉm.
“Ước gì nhà bên cạnh cũng có người ở thì tốt biết mấy” Sara nghĩ “Hai cửa sổ trên mái nhà thật gần nhau và nếu như bên đó cũng có một cô bé thì chúng có thể nói chuyện thật dễ dàng và còn có thể trèo qua cửa sổ thăm nhau nữa nếu như không sợ ngã”.
Lottie vui vẻ reo lên khi phát hiện ra là ở phòng áp mái thấy bầu trời như gần với mình hơn nhiều so với nhìn từ dưới đất. Ở đây trừ những ống khói ra thì những gì xảy ra dưới mặt đất đều dường như là không có thật hoặc thuộc về một thế giới khác. Khó có thể tin rằng lại có sự tồn tại của cô Minchin, cô Amelia, nhà trường và những vòng bánh xe quay tại quảng trường lại thuộc về một thế giới khác.
“Ôi chị Sara. Em cũng thích căn phòng áp mái này, em thích thật đấy vì nó đẹp hơn ở dưới kia” Lottie reo lên và vặn người trong vòng tay bảo vệ của Sara.
“Nhìn con chim sẻ kia kìa, giá như có chút vụn bánh mà cho nó nhỉ” Sara thì thầm.
“Em có đấy, em còn nửa cái bánh mua từ hôm qua và vẫn còn một ít ở trong túi”. Lottie cao giọng vui sướng.
Khi hai chị em ném chút mẩu bánh vụn cho con vật bé nhỏ, nó liền bay lên và đậu trên nóc ống khói cạnh đó. Hiển nhiên là chú chim này chưa từng quen biết với sự thân thiện và chưa từng được chăm sóc bao giờ nên không mong đợi như vậy từ căn phòng áp mái này. Trong khi Lottie vẫn im lặng còn Sara bắt chước tiếng loài chim để gọi thì chú chim nhận ngay ra rằng những mẫu bánh làm chú giật mình khi nãy lại là biểu hiện của sự hiếu khách và thân thiện. Chú nép đầu vào một bên, từ trên đỉnh ông khói nhìn những mẫu vụn bánh với cặp mắt sáng chớp chớp, Lottie vẫn cố giữ im lặng và hỏi nhỏ “Liệu nó có đến không?” “Nó có đến không?”
“Mắt nó nhìn như muốn nói nó sẽ đến” Sara cũng thì thầm đáp lại. “Nó đang nghĩ xem nó có dám đến không.” “Có, nó sẽ đến! Có, nó sẽ đến!”
Con chim bay sà xuống chỗ vụn bánh, nhưng cẩn thận dừng lại cách đó một chút, nép đầu sang một bên đề phòng, biết đâu Sara và Lottie lại chẳng là những con mèo khổng lồ có thể nhảy ra vồ lấy chú bất kỳ lúc nào thì sao. Cuối cùng trái tim chú đã mách bảo rằng chú được an toàn tuyệt đối với hai cô bé tốt bụng này cho dù diện mạo của họ thế nào đi nữa và chú quyết định tiến đến gần hơn và nhắm vào mẩu bánh to nhất chộp ngay lấy rồi lại vội vàng bay vụt sang phía bên kia của ống khói.
“Bây giờ nó hiểu chúng mình rối, thế nào nó cũng sẽ trở lại để ăn tiếp những mẩu vụn bánh còn lại” Sara nói.
Đúng vậy con chim sẻ đó đã quay trở lại không những một mình mà còn mang theo cả một người bạn nữa, con chim bạn đó bay đi và lại mang về một người bà con nữa và tối hôm đó chúng có một bữa tiệc thật thịnh soạn và vui vẻ. Chúng cũng cười nói ríu rít, hò reo và thỉnh thoảng lại nép đầu sang một bên, quan sát Sara và Lottie. Lottie vui đến nỗi quên hẳn cảm giác kinh hoàng ban đầu khi nó nhìn vào căn phòng trên gác xép của Sara. Thật ra khi nhấc Lottie xuống khỏi bàn, quay về với thực tại, Sara đã tạo cho em một cảm giác về nhiều thứ “đẹp” mà bản thân mình cũng không nghi ngờ sự tồn tại của chúng. Sara từ từ diễn giải “Căn phòng này thật xinh xắn và ở tít trên cao, cao hơn tất cả mọi thứ, giống như một tổ chim ở trên cây. Cái trần nhà cũng thật vui mắt, em khó mà có thể đứng thẳng lên ở góc nhà và mỗi buổi sáng chị chỉ có thể nằm trên giường nhìn thẳng lên trời qua ô cửa sổ của mái nhà giống như một cái đèn trần hình vuông. Mỗi khi có ánh nắng mặt trời, chị có thể nhìn thấy những đám mây hồng trôi qua trôi lại, và cảm thấy như chỉ cần với tay ra là có thể chạm vào chúng được. Còn nếu trời mưa, tiếng những giọt nước mưa đập vào cửa sổ như chúng đang nói chuyện với mình. Khi trời có sao, em có thể nằm và đếm xem có bao nhiêu vì sao đã đi qua ô cửa sổ nhà mình, thật nhiều không đếm xuể. Em nhìn xem ở góc nhà có cái lò than cũ đã gỉ rồi, nhưng nếu đem đánh đi và đốt lửa lên cũng không đến nỗi tồi phải không. Căn phòng nhỏ này cũng đẹp đấy chứ”.
Sara vừa nói vừa cầm tay Lottie dắt em đi xem và làm các điệu bộ để làm tăng thêm vẻ đẹp cho căn phòng và khiến cho Lottie tin rằng căn phòng đẹp thật bởi vì Lottie bao giờ cũng tin vào những gì Sara nói.
Sara lại mô tả tiếp “Hãy tưởng tượng ra một tấm thẩm Ấn Độ thật dày, thật êm ở chỗ này, còn góc kia là một chiếc sofa nhỏ với những chiếc gối ôm thật mềm và mình có thể nằm cuộn tròn trên chiếc ghế đó. Còn bên trên nó có thể là chiếc giá đầy sách mà mình có thể với được một cách dễ dàng. Trước mặt lò sưởi là chiếc thảm lông, còn trên tường sẽ là những bức tranh để che đi những chỗ vôi đã bị tróc. Dĩ nhiên là tất cả sẽ phải nhỏ cho vừa với căn phòng này nhưng chắc chắn là sẽ phải rất đẹp; trên bàn là chiếc đèn với ánh sáng màu hồng và đương nhiên là nó phải ở ngay giữa phòng và trên bàn là các đồ dùng để uống trà; một chiếc ấm đồng reo lên trên bếp lửa. Mọi thứ chắc chắn sẽ rất đẹp. À có lẽ mình cũng cần phải dỗ dành đàn chim sẻ cho chúng yên tâm làm bạn với chúng mình và sẽ đến thường xuyên rồi gõ cửa vào cửa sổ xin được vào chứ”.
Nói đến đây Lottie vội reo lên “Chị Sara! Thế em cũng muốn ở trên này!”
Sara phải cố gắng lắm mới thuyết phục được Lottie xuống, và sau khi đưa em trở về, Sara quay lại căn phòng áp mái của mình, đứng giữa nhà nhìn xung quanh. Niềm vui từ những ảo tưởng em tô vẻ ra để làm Lottie vui đã tan biến mất chỉ còn lại đó chiếc gường cứng ngắc phủ mảnh vải cũ xám ngoét, bẩn thỉu. Tường đã tróc hết lớp sơn để lộ ra những vết rạn nứt chằng chịt, sàn nhà lạnh ngắt trần trụi không có thảm trải và chiếc lò sưởi cũ rích han gỉ nằm bẹp dí tại xó nhà bên cạnh chiếc ghế gãy xiêu vẹo, và là chỗ ngồi duy nhất trong phòng. Ngồi trên chiếc ghế xiêu vẹo, úp mặt vào hai bàn tay Sara cảm thấy cô đơn quá. Sự hiện diện rồi lại biến mất của Lottie càng làm cho tình cảnh trở nên tồi tệ hơn, em có cảm giác hẫng hụt như là một tù nhân sau khi người đến thăm đã ra về.
“Đây thật là một nơi cô quạnh, có thể nói là cô quạnh nhất trên thế gian này” Sara tự nhủ.
Em vẫn ngồi yên trong tư thế như vậy cho đến khi suy nghĩ của em bị gián đoạn bởi một tiếng động gần đó. Em ngẩng đầu lên để đoán xem tiếng động đó phát ra từ đâu. Nếu là một cô bé nhút nhát thì chắc chắn Sara đã vội rời bỏ chiếc ghế xiêu vẹo đó ngay, khi nhìn thấy một con chuột to đang ngồi nghểnh mũi hít hít vào không khí với dáng điệu khoái chí. Một vài mảnh vụn bánh của Lottie đã vương trên sàn và mùi vị của nó đã kéo chú chuột ra khỏi hang. Trông nó thật ngộ ngĩnh và giống như một chú lùn trong chiếc áo lông xám đến nỗi Sara không rời mắt khỏi nó. Nó cũng nhìn lại Sara bằng đôi mắt sáng như muốn hỏi điều gì. Trông dáng vẻ nghi ngại của nó Sara bật nảy ra một ý nghĩ rất ngộ ngĩnh, ngây thơ.
“Tao dám chắc rằng làm kiếp chuột cũng chẳng thích thú chút nào” Sara chế nhạo. “Chẳng ai yêu thích mày cả, nhìn thấy mày mọi người đều bỏ chạy và kêu lên “eo ôi loài chuột ghê tởm”, còn tao thì chẳng muốn mọi người bỏ chạy mỗi khi nhìn thấy tao và kêu lên “ôi Sara kinh tởm” chút nào cả. Thật khác nhau nếu như được sinh ra làm loài chim sẻ. Thế nhưng khi tạo hóa sinh ra con chuột, có ai đó hỏi nó xem liệu nó có muốn được làm kiếp chuột hay không đâu và cũng làm gì có ai hỏi xem nó có muốn được làm kiếp chim sẻ không đâu?”
Sara ngồi lặng im đến nỗi con chuột có đủ can đảm để tiến sát đến những mẩu bánh vụn. Có lẽ nó cũng có trái tim giống như trái tim của con chim sẻ và trái tim đó cũng mách bảo nó rằng Sara không phải là loài đáng sợ. Con chuột có vẻ đói lắm rồi và chắc nó phải có một gia đình, vợ con nó cũng đang đói bụng đợi nó mang về cho chút đỉnh. Chúng đã có những ngày dài không may mắn ở đây rồi. Chuột bố đã phải bỏ những đứa con đang khóc vì đói ra đi kiếm ăn và quyết liều một phen để nhặt những mẩu bánh vụn và thế là nó cẩn thận bò tới gần hơn.
“Tiến gần lại tao đi, tao không phải là cái bẫy đâu, mày có thể nhặt những mẩu bánh đó, con chuột đáng thương ạ! Những tù nhân ngục Bastile cũng đã từng làm bạn với chuột, cứ cho là tao cũng là bạn của chúng mày đi” Sara khích lệ.
Tôi không biết loài vật có thể hiểu biết được bao nhiêu nhưng chắc chắn là chúng có hiểu và có lẽ có một thứ ngôn ngữ không nói thành lời và tất cả muôn loài trên thế gian này đều hiểu được. Có lẽ cũng có những linh hồn ẩn náu trong mọi vật và có thể nói chuyện với những linh hồn khác mà không cần thốt lên bằng lời. Bất chấp mọi lý do, con chuột đã hiểu rằng nó sẽ được an toàn ngay cả khi nó vẫn là loài chuột. Nó cảm nhận rằng cô gái ngồi trên chiếc ghế xiêu vẹo bọc vải đỏ đó sẽ không nhảy lên, hoặc ném vào nó một vật cứng nào đó làm nó bị thương phải lết về hang với cái lưng quằn hoặc với chiếc chân què. Nó thật sự là con chuột đẹp và chẳng đáng sợ chút nào. Khi nó đứng bằng đôi chân sau, nghếch đầu hít hít vào không gian với đôi mắt sáng nhìn chằm chặp vào Sara, chắc nó hy vọng rằng cô đã hiểu nó và chẳng nỡ căm ghét nó như kẻ thù. Sau khi cái điều bí ẩn chẳng nói thành lời ấy mách bảo nó rằng nó sẽ được an toàn thì nó bắt đầu mạnh dạn tiến thẳng đến những mẩu vụn bánh và ăn ngấu nghiến. Vừa ăn thỉnh thoảng nó lại nhìn Sara như những chú chim sẻ đã từng nhìn em và với một cử chỉ rất biết lỗi làm cho Sara rất xúc động.
Sara ngồi im không nhúc nhích quan sát nó. Có một mẩu bánh to hơn hẳn các mẩu khác, có thể không gọi nó là vụn bánh được mà phải là một miếng bánh. Chắc hẳn là con chuột rất muốn miếng bánh đó, nhưng nó lại rơi ngay sát chân ghế nơi Sara ngồi, nên nó còn dè chừng ngần ngại.
“Chắc nó muốn mang miếng bánh đó về hang cho gia đình” Sara nghĩ vậy. “Nếu mình không khuấy động thì chắc nó sẽ dám đến gần để nhặt thôi.”
Thậm chí Sara còn không dám thở mạnh, chăm chú ngồi quan sát con chuột. Nó rón rén đến gần hơn và ăn thêm một vài vụn bánh nữa, dừng lại ngửi ngửi rồi lại ngoảnh sang nhìn Sara chằm chặp, rồi đột nhiên nó đánh liều chộp lấy miếng bánh giống hệt như những gì con chim sẻ đã từng làm. Ngay sau khi đã chộp và làm chủ được miếng bánh nó chuồn thẳng vào sau cửa, biến mất qua một kẽ nứt của miếng gỗ viền chân tường.
“Tao biết là mày muốn miếng bánh đó cho lũ con của mày mà và tao tin rằng tao cũng sẽ làm bạn với mày được.” Sara nói một mình.
Khoảng một tuần sau đó, Emengade đã tìm được cơ hội hiếm hoi cảm thấy an toàn để lén lên phòng áp mái. Sau khi gõ cửa vài lần và chờ đợi khoảng vài phút vẫn không thấy Sara mở cửa. Emengade nghĩ chắc Sara đã ngủ. Nhưng rồi nó lại rất ngạc nhiên khi nghe tiếng thì thầm trong nhà, tiếng cười nói âu yếm dỗ dành ai đó từ trong phòng vọng ra.
“Đây!” Emengade nghe thấy tiếng nói “Nhặt lấy và đi về đi Melchisedec, đi về với vợ con mày đi!”
Ngay lúc Sara mở cửa, Emengade đứng ở cửa nhìn Sara chằm chặp vẻ hoảng hốt hỏi: “Ai – bạn đang nói chuyện với ai đó Sara?”
Sara thận trọng kéo Emengade vào, với dáng điệu vui vẻ như có điều gì làm em rất hài lòng.
“Bạn phải hứa sẽ không hoảng sợ và không thét lên nhé nếu không tôi sẽ không kể cho bạn nghe đâu,” Sara trả lời.
Emengade thật sự đã muốn kêu lên ngay từ lúc đó nhưng cố kiềm chế và nhìn xung quanh căn phòng nhưng chẳng thấy một ai và chợt nghĩ “Sara phải nói chuyện với một ai đó chứ, hay với các hồn ma?” Nó dè dặt hỏi một cách sợ hãi “Có cái gì đáng sợ à?”
“Một vài người sợ chúng.” Sara đáp lại “Tôi cũng vậy nhưng chỉ lúc đầu thôi chứ bây giờ thì hết sợ rồi.”
Emengade hỏi tiếp “Có phải ma không?”
“Không.” Sara cười vui vẻ nói. “Chính là con chuột của tôi.”
Emengade nhảy bật lên rồi lại ngồi xuống vào giữa chiếc giường cũ kỹ, dơ bẩn, cuộn chân vào chiếc váy ngủ và chiếc khăn choàng. Cô không kêu lên nhưng nói hổn hển kinh ngạc “Eo ơi là con chuột, con chuột ư?”
“Tôi e là bạn sẽ sợ đấy nhưng chẳng có gì đáng sợ đâu, tôi đã huấn luyện nó rồi. Nó trở nên thân thiện với tôi và sẽ xuất hiện mỗi khi tôi gọi. Bạn có muốn nhìn nó không hay là sợ?”
Sự thực là với những thức ăn vét từ các đĩa trong nhà bếp, ngày nào Sara cũng đem phần về cho gia đình chuột và ngày lại ngày tình bạn của em với con chuột đã nảy sinh và phát triển. Nhiều lúc em đã quên hẳn người bạn nhỏ bé của mình chỉ là một con chuột.
Lúc đầu Emengade rất hoảng sợ không dám cựa quậy mà ngồi thu tròn thành đống trên giường, cuộn chân vào trong váy, nhưng dáng vẻ của Sara đã làm nó trấn tĩnh phần nào và câu chuyện của Sara về sự xuất hiện của Melchisedec từ lúc ban đầu đã khêu gợi trí tò mò của nó. Cuối cùng nó cũng dám cúi ra phía trước theo dõi Sara đang quỳ xuống cạnh cái lỗ trên mảnh gỗ viền quanh chân tường và hỏi “Nó – nó không chạy ngay ra và nhảy tót lên giường chứ”
“Không đâu, nó cũng lịch sự như chúng mình vậy” Sara nói và bắt đầu huýt sáo nhè nhẹ, một cách dỗ dành, nhẹ đến nỗi chỉ có thể nghe được trong không gian hoàn toàn yên lặng. Sara huýt sáo một vài lần, hoàn toàn bị cuốn hút vào việc đó như đang niệm thần chú vậy. Cuối cùng đáp lại tiếng gọi đó một con chuột xám màu rượu whisky, mắt sáng đã nhô đầu ra khỏi lỗ. Sara đã cầm sẵn trong tay mẩu vụn bánh và thả xuống. Melchisedec lặng lẽ bò tới ăn và cũng lại ngậm một mẫu to nhất cần mẫn như một thương gia, mang về hang.
“Bạn thấy chưa,” Sara nói “Nó mang thức ăn về cho vợ con nó đấy. Mỗi lần nó trở về tôi lại nghe thấy tiếng gia đình nó kêu chít chít vui vẻ. Có ba tiếng kêu khác nhau. Một là của các con nó, một là của vợ nó và loại cuối cùng là của chính nó, con chuột có tên là Melchisedec.”
Emengade bắt đầu thấy buồn cười và nói:
“Ôi! Sara! Bạn thật kỳ lạ và cũng thật dễ thương”.
“Tôi biết tôi đúng là kỳ cục.” Sara vui vẻ thú nhận “Và tôi cũng cố gắng tỏ ra dễ thương với chúng.” Em vừa nói vừa lấy bàn tay nhỏ bé của mình dụi vào trán vẻ bối rối, nhưng thật dịu dàng, thật đáng yêu.
Sara nói tiếp “Bố luôn cười tôi vì cái tính kỳ quặc đó nhưng tôi lại thích như vậy. Ông thường cười những ý nghĩ kỳ quặc của tôi nhưng lại rất thích nghe những câu chuyện kỳ quặc mà tôi dựng nên, còn tôi thì lại không thể sống nếu như không làm những điều kỳ quặc đó.” Sara dừng lại, một lần nữa đưa mắt nhìn xung quanh căn phòng áp mái của mình rồi nói tiếp với một giọng đượm buồn “Tôi tin rằng tôi sẽ không thể sống ở đây được nếu tôi không nghĩ ra những câu chuyện như vậy.”
Cũng như mọi khi, Emengade vẫn rất hứng thú nghe Sara kể chuyện và tán thưởng “Khi bạn kể về chúng hay nói chuyện về Melchisedec tôi cứ có cảm tưởng như nó là con người vậy.”
“Nó là người thật mà, nó cũng biết đói, biết sợ như chúng mình và nó cũng lấy vợ và có cả con cái nữa,” Sara giải thích. “Làm sao chúng mình có thể biết là chúng cũng suy nghĩ như con người chứ? Mắt nó nhìn tôi cũng tình cảm như con người ấy, chính vì vậy mà tôi đã đặt tên nó là Melchisedec đấy.” Sara ngồi xuống sàn khoanh chân theo cách riêng của mình rồi lại tiếp tục câu chuyện đầy lý thú.
“Hơn nữa Melchisedec là con chuột được gửi từ ngục Bestile đến đây để làm bạn với tôi đấy. Tôi thường nhặt những mẩu bánh mà người nấu bếp vứt đi, thế là đủ nuôi gia đình chuột rồi.”
“Ở đây giống ngục Bastile thật ư?” Emengade hứng thú hỏi “Hay bạn giả vờ như vậy?”
“Gần như vậy,” Sara trả lời “Nhiều khi tôi cứ cố tưởng tượng ra nó giống một nơi nào khác, và ngục Bastile là gần gũi với chỗ này hơn cả nhất là vào những ngày lạnh giá.”
Nghe Sara nói vậy, Emengade đứng bật dậy khỏi giường hoảng hốt khi nghe thấy tiếng động như có ai đó gõ hai tiếng rất lạ vào tường.
“Cái gì vậy?” Emengade kêu lên.
Sara đứng dậy trả lời một cách hài hước: “Đó là một tù nhân khác ở xà lim bên cạnh.”
“Becky!” Emengade kêu lên kinh ngạc.
“Đúng vậy” Sara nói “Nghe này, hai tiếng gõ có nghĩa là Becky muốn hỏi “Người bạn tù ơi, bạn có nhà không?” Sara cũng gõ ba tiếng nhẹ vào tường như ám hiệu trả lời. Em lại giải thích “Ba tiếng gõ nghĩa là có tôi đang ở đây và mọi việc đều bình thương.”
Rồi lại có bốn tiếng gõ vọng vào từ bên kia tường phía phòng của Becky.
“Sara giải thích tiếp “Như vậy có nghĩa là người bạn đồng cảnh ơi, chúng ta hãy ngủ ngon nhé”
Nét mặt Emengade ửng lên vì vui mừng, reo lên khe khẽ “Ôi Sara! Những gì vừa xảy ra cứ như trong tiểu thuyết vậy.”
“Đúng thế” Sara đáp lại, “Mọi cái đều trở thành chủ đề cho những câu chuyện. Bạn là một câu chuyện và tôi cũng là một câu chuyện, và cả cô Minchin cũng là một câu chuyện.”
Sara ngồi xuống tiếp tục chuyện trò với Emengade, hai đứa mải vui và Emengade quên khuấy rằng chính mình cũng là một dạng tù nhân bỏ trốn và Sara phải nhắc nó về đi ngủ chứ không thể ở trong ngục Bastile suốt cả đêm được và không được gây tiếng động nào khi lén chui vào giường.

A Little Princess

by Frances Hodgson Burnett
9. Melchisedec

The third person in the trio was Lottie. She was a small thing and did not know what adversity meant, and was much bewildered by the alteration she saw in her young adopted mother. She had heard it rumored that strange things had happened to Sara, but she could not understand why she looked different–why she wore an old black frock and came into the schoolroom only to teach instead of to sit in her place of honor and learn lessons herself. There had been much whispering among the little ones when it had been discovered that Sara no longer lived in the rooms in which Emily had so long sat in state. Lottie’s chief difficulty was that Sara said so little when one asked her questions. At seven mysteries must be made very clear if one is to understand them.

“Are you very poor now, Sara?” she had asked confidentially the first morning her friend took charge of the small French class. “Are you as poor as a beggar?” She thrust a fat hand into the slim one and opened round, tearful eyes. “I don’t want you to be as poor as a beggar.”

She looked as if she was going to cry. And Sara hurriedly consoled her.

“Beggars have nowhere to live,” she said courageously. “I have a place to live in.”

“Where do you live?” persisted Lottle. “The new girl sleeps in your room, and it isn’t pretty any more.”

“I live in another room,” said Sara.

“Is it a nice one?” inquired Lottie. “I want to go and see it.”

“You must not talk,” said Sara. “Miss Minchin is looking at us. She will be angry with me for letting you whisper.”

She had found out already that she was to be held accountable for everything which was objected to. If the children were not attentive, if they talked, if they were restless, it was she who would be reproved.

But Lottie was a determined little person. If Sara would not tell her where she lived, she would find out in some other way. She talked to her small companions and hung about the elder girls and listened when they were gossiping; and acting upon certain information they had unconsciously let drop, she started late one afternoon on a voyage of discovery, climbing stairs she had never known the existence of, until she reached the attic floor. There she found two doors near each other, and opening one, she saw her beloved Sara standing upon an old table and looking out of a window.

“Sara!” she cried, aghast. “Mamma Sara!” She was aghast because the attic was so bare and ugly and seemed so far away from all the world. Her short legs had seemed to have been mounting hundreds of stairs.

Sara turned round at the sound of her voice. It was her turn to be aghast. What would happen now? If Lottie began to cry and any one chanced to hear, they were both lost. She jumped down from her table and ran to the child.

“Don’t cry and make a noise,” she implored. “I shall be scolded if you do, and I have been scolded all day. It’s–it’s not such a bad room, Lottie.”

“Isn’t it?” gasped Lottie, and as she looked round it she bit her lip. She was a spoiled child yet, but she was fond enough of her adopted parent to make an effort to control herself for her sake. Then, somehow, it was quite possible that any place in which Sara lived might turn out to be nice. “Why isn’t it, Sara?” she almost whispered.

Sara hugged her close and tried to laugh. There was a sort of comfort in the warmth of the plump, childish body. She had had a hard day and had been staring out of the windows with hot eyes.

“You can see all sorts of things you can’t see downstairs,” she said.

“What sort of things?” demanded Lottie, with that curiosity Sara could always awaken even in bigger girls.

“Chimneys–quite close to us–with smoke curling up in wreaths and clouds and going up into the sky–and sparrows hopping about and talking to each other just as if they were people–and other attic windows where heads may pop out any minute and you can wonder who they belong to. And it all feels as high up–as if it was another world.”

“Oh, let me see it!” cried Lottie. “Lift me up!”

Sara lifted her up, and they stood on the old table together and leaned on the edge of the flat window in the roof, and looked out.

Anyone who has not done this does not know what a different world they saw. The slates spread out on either side of them and slanted down into the rain gutter-pipes. The sparrows, being at home there, twittered and hopped about quite without fear. Two of them perched on the chimney top nearest and quarrelled with each other fiercely until one pecked the other and drove him away. The garret window next to theirs was shut because the house next door was empty.

“I wish someone lived there,” Sara said. “It is so close that if there was a little girl in the attic, we could talk to each other through the windows and climb over to see each other, if we were not afraid of falling.”

The sky seemed so much nearer than when one saw it from the street, that Lottie was enchanted. From the attic window, among the chimney pots, the things which were happening in the world below seemed almost unreal. One scarcely believed in the existence of Miss Minchin and Miss Amelia and the schoolroom, and the roll of wheels in the square seemed a sound belonging to another existence.

“Oh, Sara!” cried Lottie, cuddling in her guarding arm. “I like this attic–I like it! It is nicer than downstairs!”

“Look at that sparrow,” whispered Sara. “I wish I had some crumbs to throw to him.”

“I have some!” came in a little shriek from Lottie. “I have part of a bun in my pocket; I bought it with my penny yesterday, and I saved a bit.”

When they threw out a few crumbs the sparrow jumped and flew away to an adjacent chimney top. He was evidently not accustomed to intimates in attics, and unexpected crumbs startled him. But when Lottie remained quite still and Sara chirped very softly– almost as if she were a sparrow herself–he saw that the thing which had alarmed him represented hospitality, after all. He put his head on one side, and from his perch on the chimney looked down at the crumbs with twinkling eyes. Lottie could scarcely keep still.

“Will he come? Will he come?” she whispered.

“His eyes look as if he would,” Sara whispered back. “He is thinking and thinking whether he dare. Yes, he will! Yes, he is coming!”

He flew down and hopped toward the crumbs, but stopped a few inches away from them, putting his head on one side again, as if reflecting on the chances that Sara and Lottie might turn out to be big cats and jump on him. At last his heart told him they were really nicer than they looked, and he hopped nearer and nearer, darted at the biggest crumb with a lightning peck, seized it, and carried it away to the other side of his chimney.

“Now he knows”, said Sara. “And he will come back for the others.”

He did come back, and even brought a friend, and the friend went away and brought a relative, and among them they made a hearty meal over which they twittered and chattered and exclaimed, stopping every now and then to put their heads on one side and examine Lottie and Sara. Lottie was so delighted that she quite forgot her first shocked impression of the attic. In fact, when she was lifted down from the table and returned to earthly things, as it were, Sara was able to point out to her many beauties in the room which she herself would not have suspected the existence of.

“It is so little and so high above everything,” she said, “that it is almost like a nest in a tree. The slanting ceiling is so funny. See, you can scarcely stand up at this end of the room; and when the morning begins to come I can lie in bed and look right up into the sky through that flat window in the roof. It is like a square patch of light. If the sun is going to shine, little pink clouds float about, and I feel as if I could touch them. And if it rains, the drops patter and patter as if they were saying something nice. Then if there are stars, you can lie and try to count how many go into the patch. It takes such a lot. And just look at that tiny, rusty grate in the corner. If it was polished and there was a fire in it, just think how nice it would be. You see, it’s really a beautiful little room.”

She was walking round the small place, holding Lottie’s hand and making gestures which described all the beauties she was making herself see. She quite made Lottie see them, too. Lottie could always believe in the things Sara made pictures of.

“You see,” she said, “there could be a thick, soft blue Indian rug on the floor; and in that corner there could be a soft little sofa, with cushions to curl up on; and just over it could be a shelf full of books so that one could reach them easily; and there could be a fur rug before the fire, and hangings on the wall to cover up the whitewash, and pictures. They would have to be little ones, but they could be beautiful; and there could be a lamp with a deep rose-colored shade; and a table in the middle, with things to have tea with; and a little fat copper kettle singing on the hob; and the bed could be quite different. It could be made soft and covered with a lovely silk coverlet. It could be beautiful. And perhaps we could coax the sparrows until we made such friends with them that they would come and peck at the window and ask to be let in.”

“Oh, Sara!” cried Lottie. “I should like to live here!”

When Sara had persuaded her to go downstairs again, and, after setting her on her way, had come back to her attic, she stood in the middle of it and looked about her. The enchantment of her imaginings for Lottie had died away. The bed was hard and covered with its dingy quilt. The whitewashed wall showed its broken patches, the floor was cold and bare, the grate was broken and rusty, and the battered footstool, tilted sideways on its injured leg, the only seat in the room. She sat down on it for a few minutes and let her head drop in her hands. The mere fact that Lottie had come and gone away again made things seem a little worse–just as perhaps prisoners feel a little more desolate after visitors come and go, leaving them behind.

“It’s a lonely place,” she said. “Sometimes it’s the loneliest place in the world.”

She was sitting in this way when her attention was attracted by a slight sound near her. She lifted her head to see where it came from, and if she had been a nervous child she would have left her seat on the battered footstool in a great hurry. A large rat was sitting up on his hind quarters and sniffing the air in an interested manner. Some of Lottie’s crumbs had dropped upon the floor and their scent had drawn him out of his hole.

He looked so queer and so like a gray-whiskered dwarf or gnome that Sara was rather fascinated. He looked at her with his bright eyes, as if he were asking a question. He was evidently so doubtful that one of the child’s queer thoughts came into her mind.

“I dare say it is rather hard to be a rat,” she mused. “Nobody likes you. People jump and run away and scream out, `Oh, a horrid rat!’ I shouldn’t like people to scream and jump and say, `Oh, a horrid Sara!’ the moment they saw me. And set traps for me, and pretend they were dinner. It’s so different to be a sparrow. But nobody asked this rat if he wanted to be a rat when he was made. Nobody said, `Wouldn’t you rather be a sparrow?'”

She had sat so quietly that the rat had begun to take courage. He was very much afraid of her, but perhaps he had a heart like the sparrow and it told him that she was not a thing which pounced. He was very hungry. He had a wife and a large family in the wall, and they had had frightfully bad luck for several days. He had left the children crying bitterly, and felt he would risk a good deal for a few crumbs, so he cautiously dropped upon his feet.

“Come on,” said Sara; “I’m not a trap. You can have them, poor thing! Prisoners in the Bastille used to make friends with rats. Suppose I make friends with you.”

How it is that animals understand things I do not know, but it is certain that they do understand. Perhaps there is a language which is not made of words and everything in the world understands it. Perhaps there is a soul hidden in everything and it can always speak, without even making a sound, to another soul. But whatsoever was the reason, the rat knew from that moment that he was safe–even though he was a rat. He knew that this young human being sitting on the red footstool would not jump up and terrify him with wild, sharp noises or throw heavy objects at him which, if they did not fall and crush him, would send him limping in his scurry back to his hole. He was really a very nice rat, and did not mean the least harm. When he had stood on his hind legs and sniffed the air, with his bright eyes fixed on Sara, he had hoped that she would understand this, and would not begin by hating him as an enemy. When the mysterious thing which speaks without saying any words told him that she would not, he went softly toward the crumbs and began to eat them. As he did it he glanced every now and then at Sara, just as the sparrows had done, and his expression was so very apologetic that it touched her heart.

She sat and watched him without making any movement. One crumb was very much larger than the others–in fact, it could scarcely be called a crumb. It was evident that he wanted that piece very much, but it lay quite near the footstool and he was still rather timid.

“I believe he wants it to carry to his family in the wall,” Sara thought. “If I do not stir at all, perhaps he will come and get it.”

She scarcely allowed herself to breathe, she was so deeply interested. The rat shuffled a little nearer and ate a few more crumbs, then he stopped and sniffed delicately, giving a side glance at the occupant of the footstool; then he darted at the piece of bun with something very like the sudden boldness of the sparrow, and the instant he had possession of it fled back to the wall, slipped down a crack in the skirting board, and was gone.

“I knew he wanted it for his children,” said Sara. “I do believe I could make friends with him.”

A week or so afterward, on one of the rare nights when Ermengarde found it safe to steal up to the attic, when she tapped on the door with the tips of her fingers Sara did not come to her for two or three minutes. There was, indeed, such a silence in the room at first that Ermengarde wondered if she could have fallen asleep. Then, to her surprise, she heard her utter a little, low laugh and speak coaxingly to someone.

“There!” Ermengarde heard her say. “Take it and go home, Melchisedec! Go home to your wife!”

Almost immediately Sara opened the door, and when she did so she found Ermengarde standing with alarmed eyes upon the threshold.

“Who–who are you talking to, Sara?” she gasped out.

Sara drew her in cautiously, but she looked as if something pleased and amused her.

“You must promise not to be frightened–not to scream the least bit, or I can’t tell you,” she answered.

Ermengarde felt almost inclined to scream on the spot, but managed to control herself. She looked all round the attic and saw no one. And yet Sara had certainly been speaking to someone. She thought of ghosts.

“Is it–something that will frighten me?” she asked timorously.

“Some people are afraid of them,” said Sara. “I was at first– but I am not now.”

“Was it–a ghost?” quaked Ermengarde.

“No,” said Sara, laughing. “It was my rat.”

Ermengarde made one bound, and landed in the middle of the little dingy bed. She tucked her feet under her nightgown and the red shawl. She did not scream, but she gasped with fright.

“Oh! Oh!” she cried under her breath. “A rat! A rat!”

“I was afraid you would be frightened,” said Sara. “But you needn’t be. I am making him tame. He actually knows me and comes out when I call him. Are you too frightened to want to see him?”

The truth was that, as the days had gone on and, with the aid of scraps brought up from the kitchen, her curious friendship had developed, she had gradually forgotten that the timid creature she was becoming familiar with was a mere rat.

At first Ermengarde was too much alarmed to do anything but huddle in a heap upon the bed and tuck up her feet, but the sight of Sara’s composed little countenance and the story of Melchisedec’s first appearance began at last to rouse her curiosity, and she leaned forward over the edge of the bed and watched Sara go and kneel down by the hole in the skirting board.

“He–he won’t run out quickly and jump on the bed, will he?” she said.

“No,” answered Sara. “He’s as polite as we are. He is just like a person. Now watch!”

She began to make a low, whistling sound–so low and coaxing that it could only have been heard in entire stillness. She did it several times, looking entirely absorbed in it. Ermengarde thought she looked as if she were working a spell. And at last, evidently in response to it, a gray-whiskered, bright-eyed head peeped out of the hole. Sara had some crumbs in her hand. She dropped them, and Melchisedec came quietly forth and ate them. A piece of larger size than the rest he took and carried in the most businesslike manner back to his home.

“You see,” said Sara, “that is for his wife and children. He is very nice. He only eats the little bits. After he goes back I can always hear his family squeaking for joy. There are three kinds of squeaks. One kind is the children’s, and one is Mrs. Melchisedec’s, and one is Melchisedec’s own.”

Ermengarde began to laugh.

“Oh, Sara!” she said. “You are queer–but you are nice.”

“I know I am queer,” admitted Sara, cheerfully; “and I try to be nice.” She rubbed her forehead with her little brown paw, and a puzzled, tender look came into her face. “Papa always laughed at me,” she said; “but I liked it. He thought I was queer, but he liked me to make up things. I–I can’t help making up things. If I didn’t, I don’t believe I could live.” She paused and glanced around the attic. “I’m sure I couldn’t live here,” she added in a low voice.

Ermengarde was interested, as she always was. “When you talk about things,” she said, “they seem as if they grew real. You talk about Melchisedec as if he was a person.”

“He is a person,” said Sara. “He gets hungry and frightened, just as we do; and he is married and has children. How do we know he doesn’t think things, just as we do? His eyes look as if he was a person. That was why I gave him a name.”

She sat down on the floor in her favorite attitude, holding her knees.

“Besides,” she said, “he is a Bastille rat sent to be my friend. I can always get a bit of bread the cook has thrown away, and it is quite enough to support him.”

“Is it the Bastille yet?” asked Ermengarde, eagerly. “Do you always pretend it is the Bastille?”

“Nearly always,” answered Sara. “Sometimes I try to pretend it is another kind of place; but the Bastille is generally easiest– particularly when it is cold.”

Just at that moment Ermengarde almost jumped off the bed, she was so startled by a sound she heard. It was like two distinct knocks on the wall.

“What is that?” she exclaimed.

Sara got up from the floor and answered quite dramatically:

“It is the prisoner in the next cell.”

“Becky!” cried Ermengarde, enraptured.

“Yes,” said Sara. “Listen; the two knocks meant, `Prisoner, are you there?'”

She knocked three times on the wall herself, as if in answer.

“That means, `Yes, I am here, and all is well.'”

Four knocks came from Becky’s side of the wall.

“That means,” explained Sara, “`Then, fellow-sufferer, we will sleep in peace. Good night.'”

Ermengarde quite beamed with delight.

“Oh, Sara!” she whispered joyfully. “It is like a story!”

“It is a story,” said Sara. “Everything’s a story. You are a story–I am a story. Miss Minchin is a story.”

And she sat down again and talked until Ermengarde forgot that she was a sort of escaped prisoner herself, and had to be reminded by Sara that she could not remain in the Bastille all night, but must steal noiselessly downstairs again and creep back into her deserted bed.