Thư tình gửi một người – The Love Letter (36)
18/2/1965
Buổi sáng đầu tiên anh dậy trên miền cao này.
Vẫn còn thấy mình bị đày ải vì không khí đầm ấm vừa qua.
Buổi sáng có sương rất mỏng. Anh ngồi hong mình trước thềm nhà rồi đi qua những con đường đất đỏ như vẫn hằng đi.
Nắng cũng lên rồi đó.
Anh phải nói là đời sống mình bị xé rách mới phải. Trở lại nơi đây những ngày đầu thường bị mất thăng bằng. Mong cho nó chóng qua. Mỗi lần đi xa là mỗi lần đánh mất. Cho nên không thể nào khỏi lo lắng. Trừ những tâm hồn kiêu hãnh tuyệt đối mà thôi. Ánh có thể là một kiêu – hãnh – tuyệt – đối. Bạn bè thì ngàn năm vẫn thế. Nhất là nhóm chúng anh.
Những gì xem như tuyệt đối thì không thể biện bạch. Tình yêu cũng là một tuyệt đối.
Anh đang mong tin Ánh. Dĩ nhiên là mong tin vui.
Ánh ở đó dù buồn vẫn còn bạn bè. Anh ở đây thì tuyệt nhiên không có ai.
Càng sống nhiều thì càng độ lượng, càng độ lượng thì càng thấy mình già nua, càng già nua lại càng đánh mất. Bởi vì mỗi ngày mình đã di mình ra xa những nề nếp sống tầm thường. Đó cũng là một loại chu – ky – định – mệnh.
Anh nhớ buổi chiều Ánh viết những chữ Destin Destin(62) trong tập Paroles(63) và thấy se thắt.
Ex nihilo nihil fit
Du rien rien ne se fait.
Mỗi người đã đi từ một đời sống hư vô và sẽ trở về một cái chết hư vô. Ai sẽ đi từ một tình – yêu – hư – vô và trở về cô – đơn – hư – vô.
Ôi Ánh – hư – vô, Ánh – không – hư – vô những ngón tay anh giữ rồi có là mây khói. Thật tội nghiệp cho mỗi người. Rồi một ngày nào đó làm những kẻ lạ với nhau. Buổi sáng trước khi lên đây anh đi bỏ thư cho Ánh và ra ngồi một mình ở Pagode.
Thành phố như chìm chết. Hay anh chìm chết. Nhạc lên từ một góc nhỏ mais la vie sépare ceux qui s’aiment tout doucement sans faire de bruit(64). Có những lá me rất nhỏ lăn tăn như từng tích buồn bên kia công viên. Tất cả như muốn âm mưu, toa rập trên vẻ hư vô mênh mang anh đang chịu đựng. Anh bỏ đi và về nhà nằm úp mặt không còn lời nói. Chiều nay rồi Ánh ngồi một mình đốt nến với ai. Tóc đã cài hoa hồng chưa sao anh không nhìn thấy. Một ngày một tháng một năm buồn đi cho hết tuổi nhỏ.
Ánh ơi,
Buổi chiều. Anh vừa thưucs dậy nghe tiếng gió hú ngoài kia như một bầy sói rừng đến đánh thức. Buổi chiều vắng ngắt không còn nghe gì ngoài tiếng gió cũng không còn thấy gì ngoài bãi cỏ lao xao. Gió thổi những đám bụi đỏ đuổi nhau ngoài con đường dốc.
Buồn ơi xa vắng mênh mông là buồn(65). Vẻ vắng lặng làm anh thấy bàng hoàng khó tin được mình vừa ở một vùng xanh non trôi nổi về một nơi cằn cỗi như thế này. Ám ảnh của những ngày tưuong đối êm đềm ở đó vẫn còn chan chứa trong anh. Anh như còn thấy Ánh bước đi, ngồi hát, như còn thấy những ngón tay với hình dáng quen thuộc mà anh hằng nhìn để nhớ trên mỗi buổi chiều. Bóng Ánh như xao động trước mắt anh. Tất – cả – Ánh còn đó còn đó. ANh đã bị đày ải thật rồi đây.
Ánh đã mất đã xa đi ngoài vạn dặm. Phải gọi là niềm chua xót chứ không phải là nhớ đơn thuần.
Nắng vàng đổ xuống và gió cuốn từng bóng nắng đi. Cho anh gọi thêm bao nhiêu lần tên Ánh nữa cho gió mang về.
Gió cũng buồn như mắt người yêu. Buổi chiều thứ năm. Ánh hình như không đến trường. ÁNh ở nhà có thắp nên mà nghe gió xa về không.
Những ngày vui qua mau quá. Làm sao giữ nổi một ngày vui cho mình.
Dao Ánh Dao Ánh Dao ÁNh
Ở đây anh còn có đâu hy vọng mỗi chiều Ánh sang. Mỗi lần đến là mỗi lần xa lạ hẳn lên. Bỗng nhiên anh lại có cảm tưởng lạ lùng thế.
Đã có bao nhiêu lần anh kể cho Ánh nghe về vẻ hoang vu của những buổi chiều ở đây. Mỗi lần trở dậy là mỗi lần thấy mình bị tước đoạt tất cả. Tằ một tình cảm nhỏ đến một tình cảm lớn. Thấy không còn gì không còn gì, như đã bị hắt hủi và mình không còn là mình nữa.
Này Ánh của anh,
Hãy hát lại lời ca của những bài hát quen thuộc đó cho anh nghe.
Buổi chiều nay anh đã chẳng còn ai nữa. Một épave trôi giạt về đây nghe tiếng nói của mình, bước chân của mình, hơi thở của mình là anh đó.
Anh đã có tất cả để rồi không còn gì. Hư vô đã choán chật khoảng sống nhỏ. Từng espace vitale(66). Ôi buồn là đó là từng sợi thạch nhũ rơi xuống âm thầm quanh đời sống anh có Ánh đứng nhìn như một vì sao buổi chiều, anh làm người chăn cừu trở về trong những tiếng chuông lục lạc. Anh chờ mong thư Ánh và những lời – nói – cho – ngày – tháng ở đây.
Nhớ Ánh – thần – thoại như bao giờ bao giờ.
Cho anh được ru những ngón tay mùa xuân vào thiên thu.
Ánh ơi Ánh ơi
Những ngày tháng còn nghĩa lý gì khi một người đã mất tài sản quý báu nhất của đời mình.
Ánh nhớ!
Ánh nhớ Ánh nhớ nghìn năm yêu dấu vô cùng.
Bao giờ hư vô biến mất trên cuộc đời này trên đời anh hở Ánh.
Ánh ơi gió đã đầy cả căn phòng anh trọ. Nhớ Ánh rất thê thiết.
Trịnh Công Sơn
***
(62) Số phận số phận
(63) Tập thơ của thi sĩ Pháp Jacques Prévert, xuất bản năm 1946
(64) Nhưng cuộc sống chia lìa đôi lứa yêu nhua một cách nhẹ nhàng, không gây xáo động
(65) Thơ Thế Lữ (Tiếng sáo Thiên Thai)
(English Version)
The Love Letter (36)
18/2/1965
This is my first morning waking up in these highlands.
When I return from a convivial atmosphere, I always feel like I am in exile.
There is a light dew this morning. I sit down on the ground in front of the porch and I stroll along the red dirt roads as is my habit when I am here.
The sun is shining.
I must say that my life is in complete disarray. During my first few days back here, I seem to lose my balance. I hope it will end soon. Every time I go away, I lose something. It does no good to worry. Only a soul bound by absolute pride worries and you are consumed with pride. The loyalty among my circle of friends will be the same forever.
Your absolutes cannot be justified and they make love insignificant.
I am looking forward to hearing your good news.
Even though being there makes you sad, you still have friends. I am here alone and there is absolutely no one else.
The longer we live, the more generous we become. The more generous we are, the older we feel. The older we get, the more we lose. Every day I grow more weary of the mundane. This is part of the cycle of destiny.
My chest got tight when you wrote the word “destiny” in the book of poetry by Jacques Prevert.
From ashes to ashes, from dust to dust. After we suffer nihilistic love, we return to empty solitude. Can you see your fingers vanish like bubbles? Poor souls! Then one day we become strangers. Before returning to Blao this morning, I sent a letter to you and sat in the pagoda alone.
The city seems to be dead or else I am dying. Music comes from a corner of the room: “But life separates lovers without saying a word” Delicate tamarind leaves rolling across the park and everything seems to conspire and scheme against the misery I am suffering. I leave without a word. Who will light the candles with you this afternoon? Do you have a rose in your hair? Each day, each month and each year, we woefully lose our innocence.
Dear Ánh,
This afternoon when I have waken up, I hear the wind blowing over there like a pack of wolves howling. There is no sound but the wind in a solitary afternoon. There is nothing to see but the grass rustling. The wind blows specks of red dust and they chase each other outside the steep road.
How far away and so melancholy it is! I am so bewildered before a heavy silence. I can hardly believe that I have just returned from a green area to a barren place like this. Those peaceful days still fill my heart with memories. I seem to see you walking and singing.with your familiar fingers that remind me on every afternoon. Your figure seems to grow agitated before my eyes. You are still there whereas I have been exiled. You are far away in ten thousand miles. It must be called pain, not merely longing.
It”s pouring with golden light and the wind sweeps every ray of sunlight away. I call your name more times to let the wind bring it to you.
The wind is as sad as the eyes of a lover. You don’t seem to go to school on Thursday afternoon. Do you stay at home, light a candle and listen to the distant wind?
Our joyful days pass far too quickly. How can we keep a happy day?
Dao Ánh Dao Ánh Dao Ánh,
I don’t hope you would come here every afternoon. Every time you come, you seem to be strange. Suddenly I am in such a different feeling. I tell you many times about the scene of the afternoon desolation here. Whenever I get up, I find myself to be deprived everything small to big sentiments. Everyone spurn me. I feel I have nothing and I am no longer myself.
Dear Ánh,
I want you to sing our familiar songs. No one else is with me thí afternoon. I am like a wreck drifting here to hear my voice, my footsteps, and my breath.
I have all, then I have nothing. Nothingness has filled my small living space. How sad it is when every stalactite drips down my life in silence! You stand looking at me like an afternoon star and I am a shepherd returning home in the tinkling of the bells. I am looking forward to seeing your letter and hearing your words to my days.
I miss you legendarily as I used to do.
Let me hold your spring fingers to eternity.
Dear Ánh,
Days and months mean nothing when a person lose one’s most precious treasure..
I have missed you for thousands of years.
When does nothingness disappear in my life?
The wind blows through my room now. I miss you terribly.